Zmiany w ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z dnia 7 lipca 2023. 

Ustawa zawiera wiele szczegółów i kompleksowych zmian, które mają znaczący wpływ na proces planowania i zagospodarowania przestrzennego w Polsce. To bardzo duża zmiana, która wymusi na samorządach wprowadzenie tzw. planów ogólnych zamiast studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego od początku 2026 roku. Zapraszam do przekrojowego zapoznania się z obszarami zmian, które nas czekają w niedalekiej przyszłości. 

Co to jest plan ogólny?

Aby móc zrozumieć zmiany w ustawie zacznijmy od zdefiniowania kilku istotnych pojęć. Plan ogólny jest to dokument planistyczny, który określa ogólne zasady zagospodarowania przestrzennego na danym terenie. Plan ogólny ustala kierunki rozwoju przestrzennego, a także określa główne funkcje różnych obszarów, takie jak tereny mieszkaniowe, przemysłowe, rekreacyjne czy ochrony środowiska. Jest to narzędzie służące do zarządzania przestrzenią na poziomie lokalnym lub regionalnym. Pozwala na koordynację różnych interesów społecznych, gospodarczych i środowiskowych.

Definicje w ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym

Definicje, które są kluczowe aby zrozumieć ustawę o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym:

1. Decyzja o warunkach zabudowy: To administracyjne rozstrzygnięcie określające, jak można zagospodarować dany teren. Decyzja ta określa m.in. rodzaj dozwolonej zabudowy, wysokość budynków, intensywność zabudowy, a także inne wymagania dotyczące planowanej inwestycji. Jest wydawana, gdy teren nie posiada obowiązującego planu miejscowego.
2. Plan miejscowy (plan zagospodarowania przestrzennego): Jest to prawnie wiążący dokument określający zasady zagospodarowania określonego obszaru. Ustala m.in. przeznaczenie terenów, zasady zabudowy, oraz infrastrukturę techniczną. Plan miejscowy ma priorytet nad decyzją o warunkach zabudowy.
3. Rewitalizacja: Odnosi się do procesu odnowy i ożywienia obszarów zdegradowanych lub zapuszczonych. W kontekście ustawy, rewitalizacja może obejmować działania mające na celu poprawę warunków życia. Ale również odnowę urbanistyczną, a także ochronę dziedzictwa kulturowego i środowiskowego.
4. Uwarunkowania środowiskowe: To czynniki związane ze środowiskiem naturalnym i jego ochroną, które muszą być uwzględnione w planowaniu przestrzennym. Dotyczą one m.in. ochrony przyrody, zagospodarowania wód, ochrony powietrza. A także ograniczeń wynikających z hałasu, emisji i innych czynników środowiskowych.
5. Inwestycje celu publicznego: To projekty realizowane w interesie publicznym, często przez jednostki samorządu terytorialnego lub państwowe. Mogą to być inwestycje infrastrukturalne, takie jak drogi, szkoły, szpitale. Ale również projekty związane z ochroną środowiska, przestrzenią publiczną czy kulturą.

Zwróćcie uwagę na poniższe zmiany w ustawie

Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym to 68 stron tekstu z bardzo szczegółowymi wytycznymi. Tekst jest bardzo kompleksowy i całościowo traktuje zagadnienie planowania i zagospodarowania przestrzennego. Przeanalizowaliśmy zmiany w tej ustawie i poniżej znajdziecie niektóre z zagadnień, które warto poznać. 

• Opinie i uzgodnienia projektów planów: Rozszerzono listę podmiotów, które powinny wyrazić opinię lub dokonać uzgodnień projektów planów ogólnych. W tym zarządy związków metropolitalnych, regionalnych dyrektorów ochrony środowiska, Państwową Straż Pożarną, oraz operatorów systemów przesyłowych.
• Zmiany w projektach planów: Uregulowano procedury wprowadzania zmian do projektów planów ogólnych, w tym procedury konsultacji społecznych oraz ponownych uzgodnień wynikających z tych konsultacji.
• Regulacje dotyczące uchwalania planów: Wprowadzono nowe zasady dotyczące uchwalania planów ogólnych przez wójtów, burmistrzów, prezydentów miast oraz wojewodów, szczególnie w kontekście inwestycji celu publicznego.
• Finansowanie planów ogólnych: Ustalono, że koszty sporządzania planów ogólnych obciążają budżet gminy, a w przypadku inwestycji celu publicznego – odpowiedni budżet państwa, województwa, związku metropolitalnego lub powiatu.
• Postępowanie uproszczone: Wprowadzono możliwość stosowania postępowania uproszczonego. W przypadku planów miejscowych, szczególnie w kontekście lokalizacji instalacji odnawialnych źródeł energii i zmian związanych z uwarunkowaniami hydrologicznymi czy geomorfologicznymi.

I kolejne zasady, uregulowania i wymagania w nowej ustawie

• Uregulowania dotyczące zintegrowanych planów inwestycyjnych: Wprowadzono pojęcie „zintegrowanego planu inwestycyjnego”, który łączy inwestycje główne i uzupełniające. Zmieniono procedury dotyczące składania wniosków i procedury decyzyjne dla tych planów. Także określono zasady dotyczące umów urbanistycznych, które regulują realizację tych inwestycji.
• Zasady sporządzania prognoz oddziaływania na środowisko: Określono wymogi dotyczące sporządzania prognoz oddziaływania na środowisko dla planów inwestycyjnych. Zmieniono również procedury opiniowania tych prognoz przez odpowiednie instytucje.
• Postępowanie administracyjne i konsultacje społeczne: Zaktualizowano procedury dotyczące postępowania administracyjnego w kontekście planowania przestrzennego. W tym procedury konsultacji społecznych oraz opiniowania projektów planów przez różne instytucje.
• Zmiany w zakresie odstępstw od obowiązujących planów: Wprowadzono nowe regulacje dotyczące możliwości odstępstw od obowiązujących planów miejscowych oraz planów ogólnych. Szczególnie w kontekście instalacji odnawialnych źródeł energii.

Następnie aktualizacja przepisów dotycząych decyzji o warunkach zabudowy

• Nowe wymagania dla planowania przestrzennego: Zmiany dotyczą m.in. intensywności zabudowy, geometrii dachów, minimalnego udziału powierzchni biologicznie czynnej i miejsc parkingowych.
• Ustalenia dotyczące wywłaszczenia nieruchomości: Określono warunki dla decyzji o warunkach zabudowy dotyczących odtworzenia obiektu budowlanego na nieruchomości sąsiedniej lub części nieruchomości, która nie została wywłaszczona.
• Aktualizacja przepisów dotyczących decyzji o warunkach zabudowy: Wprowadzono zmiany w art. 64 i 64c, w tym wygaśnięcie decyzji o warunkach zabudowy po 5 latach.
• Zmiany w zakresie danych przestrzennych i ich udostępniania: Zaktualizowano przepisy dotyczące tworzenia, aktualizowania i udostępniania zbiorów danych przestrzennych oraz ich zawartości.

---

Zmiany w Ustawie są kompleksowe a dodatkowe wymagania dotyczące konsultacji społecznych mogą spowodować, że założony termin uchwalenia planów ogólnych będzie nierealny.

---

• Rejestr Urbanistyczny: Utworzono nowy rozdział dotyczący Rejestru Urbanistycznego, regulującego zasady gromadzenia, aktualizacji i udostępniania informacji z zakresu planowania i zagospodarowania przestrzennego.
• Aktualizacje dotyczące planowania przestrzennego: Wprowadzono zmiany w zasadach oraz procedurach planowania przestrzennego, w tym w zakresie wydawania decyzji o warunkach zabudowy oraz ustalenia lokalizacji inwestycji.
• Zmiany w zakresie strategii rozwoju i rewitalizacji: Uaktualniono przepisy dotyczące strategii rozwoju gminy oraz gminnych programów rewitalizacji, dostosowując je do nowych wymagań planowania przestrzennego.
• Wprowadzenie i aktualizacja definicji: Zaktualizowano definicje kluczowych pojęć związanych z planowaniem przestrzennym, uwzględniając zmiany w zakresie polityki przestrzennej oraz uwarunkowań środowiskowych.
• Regulacje dotyczące inwestycji mieszkaniowych: Zmodyfikowano zasady dotyczące ustalania lokalizacji inwestycji mieszkaniowych oraz inwestycji towarzyszących, dostosowując je do aktualnych potrzeb i kierunków rozwoju przestrzennego.

Podsumowanie

Podsumowując zmiany w Ustawie z dnia 7 lipca 2023 r. o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym zauważamy że Ustawa wprowadza szereg istotnych zmian. Rozszerza zakres planowania przestrzennego, wprowadza nowe procedury dotyczące opinii i uzgodnień projektów planów, oraz aktualizuje definicje i zasady dotyczące decyzji o warunkach zabudowy. Zmiany te mają na celu usprawnienie procesu planowania przestrzennego i dostosowanie go do współczesnych potrzeb rozwojowych i środowiskowych. Jednak realność wdrożenia ich w życie w tak krótkim czasie, stoi pod dużym znakiem zapytania.

Tutaj znajdziecie link do tekstu ustawy >> https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20230001688

Zdjęcie:depositphotos.